Esgündem26’da yazarken; aslında gündem de olması gereken ama bir türlü gündem de kendisine hak ettiği yeri bulamayan bir konuyu ele alacağımız için başlığı da gayri ihtiyari koymuş olduk.
Bu gündem dışı kalan konu, aslında ülke gündemine bizzat iktidarın politika yapıcısı haline gelen Sayın Cumhurbaşkanı tarafından; “İstihdam Seferberliği” adı altında TOBB’da özel olarak düzenlenen bir toplantıda sokuldu. Sayın Cumhurbaşkanının kendi dilinden “Bir defa bu mart ayında her işverenimiz kendi bünyesinde istihdam artıracak, devlette buna yardımcı olacak.”
Denilebilir ki ne var bunda, ekonominin kötüye gittiği bir dönem de, yükselen işsizlik rakamlarının düşürülmesi adına iktidar önleyici adımlar atamaz mı?
Elbette ki atar, atmalıdır da. Bizim duruma itirazımız, “istihdam seferberliğinin” krizin derinleşmeye başladığı 2016 yılının ikinci yarısında değil de, TBMM’de görüşülen Cumhurbaşkanlığı yönetim sisteminin halkoyuna (referandum) sunulması kararının beklenilmesi noktasındadır. Yani TBMM’de görüşülen anayasa değişikliği yeterli desteği alamasaydı veya MHP lideri Devlet Bahçeli böyle bir girişimi başlatmamış olsaydı, bozulan ekonomik dengelerin işsiz bıraktığı emekçiler ve aileleri kendi kaderine mi terk edilecek ti? Öğrenmek ve bilmek istediğimiz budur.
Bir başka konu bu seferberliğin devlet tarafından nasıl destekleneceği konusudur. Öyle ya eski teamüllere alışkın olan bizler biliriz ki devlet bir yatırım ya da girişimde bulunacağı zaman kamuoyu sorardı. Kaynak nedir? Bütçenin hangi kalemi bu iş için kullanılacaktır? Neyse ki Sayın Cumhurbaşkanından sonra, konuya dair ilgili bakanlar olan; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sayın Mehmet Müezzinoğlu ve Maliye Bakanı Sayın Naci Ağbal’ın açıklamalarından anladık; kaynak işçi ve emekçilerin maaşlarından kesilerek oluşturulan işsizlik fonuymuş.
Hani şu “Son üç yılda 600 gün pirim şartını yerine getirmemişsiniz 599 gününüz var”, “son dört ayda 120 gün değil 119 gün priminiz var” veya “işten kendi isteğinizle ayrılmışsınız ya da iş aktiniz haklı olarak feshedilmiş” denilerek, işsizlik ödeneği verilmeyen emekçilerin oluşturduğu fon. Yıllar yılı haksız bulduğumuz, yararlanma şartlarının gevşetilmesini istediğimiz ama işçi lehine, bir ufacık adımın dahi atılmadığı fon.
Kalkınma Bakanlığı’nın 2016 yılı raporuna göre;
* 2015 yılında işsizlik sigortasında biriken para 93.1 milyar lira.
* Kalkınma Bakanlığı 2016 yılında bu paranın 105 milyar liraya ulaşacağını öngörüyor.
* 2015 yılında işsizlik sigortası fonunda biriken 93.1 milyar liranın sadece 6.6 milyar lirası harcanmış.
* 2015 yılında işsizlik sigortası fonundan yapılan 6.6 milyar liranın da sadece 2.2 milyar lirası işsizlik ödeneği olarak ödenmiş. Geri kalan 4.4 milyar lirası “diğer giderler” adı altında harcanmış.
Kalkınma Bakanlığının öngörülerine göre: Kalkınma Bakanlığı’nın 2016 yılı raporuna göre:
* 2015 yılında işsizlik sigortasında biriken para 93.1 milyar lira.
* Kalkınma Bakanlığı 2016 yılında bu paranın 105 milyar liraya ulaşacağını öngörüyor.
* 2015 yılında işsizlik sigortası fonunda biriken 93.1 milyar liranın sadece 6.6 milyar lirası harcanmış.
* 2015 yılında işsizlik sigortası fonundan yapılan 6.6 milyar liranın da sadece 2.2 milyar lirası işsizlik ödeneği olarak ödenmiş. Geri kalan 4.4 milyar lirası “diğer giderler” adı altında harcanmış.
Kalkınma Bakanlığının öngörülerine göre:
* 2016 yılında işsizlik sigortası fonunun gelirinin 22.636 milyar lira olacaktır.
* 2016 yılında işsizlik sigortası fonunun giderinin 10.439 milyar lira olacaktır.
* 2016 yılında işsizlik sigortası fonu gelir gider hesabına göre 12 milyar gelir fazlalığı oluşacaktır.
İşsizlik sigortası fonundan işçilere gıdım gıdım ödendiği için artan 12 milyar lirayı Bakanlar Kurulu bir karar alıp Varlık Fonu Yasası’nın 4/b maddesi uyarında işsizlik sigortasından Varlık Fonuna aktarabilecektir.
Bu konuyu diğer yönleri ile de ele alacağım ama bir sonraki yazımda.