Türk Eğitim-Sen, 24 Kasım Öğretmenler Günü dolayısıyla öğretmenlerin sosyo-ekonomik durumlarını, mesleki sorunlarını tespit edebilmek amacıyla bir anket çalışması gerçekleştirdi. Türk Eğitim-Sen’in araştırmasına 09-16 Kasım tarihleri arasında 15 bin 811 öğretmen katılırken, Şube Başkanı Haydar Urfalı çıkan sonuçları kamuoyu ile paylaştı.
Ankete katılanların % 66,3’ü erkek, % 33,7’si kadındır. Yüzde 89’u kadrolu, % 9’u sözleşmeli, % 2’si ücretli öğretmendir. % 35.9’unun kıdemi 1-10 yıl, % 33’ünün kıdemi 11-20 yıl, % 31,1’inin kıdemi 21 yıl ve üstüdür. % 82,5’i öğretmen, % 9,6’sı müdür yardımcısı, yüzde 6,1’i müdür, yüzde 1,8’i de diğer cevabı vermiştir. % 3,6’sı okul öncesi, % 31,1’i ilkokul, %31,7’si ortaokul, %33,6’sı lisede görev yapmakta olduğunu belirten Urfalı çıkan anket sonuçlarını da açıkladı:
Ekonomik sorunlar
- % 71,7'si aldıkları maaşın yaptıkları işi karşılamadığını, % 22,7’si kısmen karşıladığını söylüyor.
- % 52'si daha iyi iş bulursa mesleği bırakacağını ifade etmektedir.
- Öğretmenler bütçelerinden en çok gıdaya pay ayırmaktadır. Katılımcıların % 69,5’i ilk üç harcaması içinde en çok gıdanın olduğunu, % 52,2’si ilk üç harcaması içinde en çok kredi ödemesinin olduğunu, % 44,6’sı ilk üç harcaması içinde en çok konut-kira olduğunu ifade etmiştir.
- Öğretmenlerin % 42'si salgın döneminde kredi çekmişlerdir. Kredi çekenlerin %21,9'u 10.000-30.000 arası; %19,1'i 100.000 den fazla; %16,6'sı 30.000-50.000 arası; %15,8'i 5.000-10.000 arası; %12,7'si 50.000-70.000 arası;%10,9'u 70.000-100.000 arası ve % 3'ü 5000 TL den az kredi çekmiştir.
- Öğretmenlerin % 51,1'i ay sonunda ceplerinde hiç para kalmadığını söylerken; % 20,5’i 100-300 TL, % 10’u 300-500 TL, % 8,7’si 900 TL ve üzeri, % 5,6’sı 500-700 TL, % 4,1’i de 700-900 TL arasında kaldığını ifade etmektedir.
- Öğretmenlerin % 14’ü ek iş yapmaktadır.
- Öğretmenlerin % 82,8’i salgında mutfak harcamalarının arttığını ifade etmişlerdir.
- Öğretmenlerin % 32,7'si bütçelerinin % 31-40 arasını; % 29,2'si bütçelerinin % 21-30 arasını; %16,5'i bütçelerinin % 41-50 arasını; % 9,6'sı bütçelerinin %51-60 arasını; % 7'si bütçelerinin % 10-20 arasını; % 5’'i bütçelerinin % 61 ve üzerini MUTFAĞA harcadıklarını ifade etmişlerdir.
- Öğretmenlerin % 2’si maaşlarına haciz konulduğunu söylemiştir.
- Öğretmenlerin % 39'u uzaktan eğitim için tablet ya da bilgisayar almışlardır.
Salgın dönemi sağlık hizmetlerinde görev almaya yönelik sorunlar
- Öğretmenlerin % 15,6’sı Vefa Destek Grupları/Filyasyon Ekipleri/Mahalle Denetleme Ekiplerinde gönüllü çalışmışlardır.
- Ekiplerde gönüllü çalışan katılımcıların % 62,6'sı koruyucu malzeme ve ekipman verilmediğini belirtmişlerdir.
- Gönüllü ekiplerde görev alanların % 30'u ekiptekilerden birilerinin Covid-19'a yakalandığını belirtmişlerdir.
- Gönüllü ekiplerde görev alan katılımcıların % 41,2'si kendilerini en çok yıpratan hususun toplumun öğretmenlerin özverili çalışmasını görmezden gelmeleri olduğunu ifade etmiştir. Bunu % 25,9 ile insanların salgına karşı umursamaz tavırları; %19,7 ile zorunlu gönüllülük; %10,7 ile sağlığını kaybetme korkusu ve % 0,7 ile yıpranma takip etmektedir. Bu soruya diğer cevabı verenlerin oranı % 1,8’dir.
- Gönüllü katılımcıların sadece % 27'si ödül almıştır.
Salgın dönemi yüz yüze eğitim süreçleri ile ilgili sorunlar
- Katılımcıların % 45,9'u okullarda maske kullanımının yeterli; % 13,4’ü çok yeterli; %26,5’i kısmen yeterli; % 8,9'u yetersiz ve % 5,3'ü çok yetersiz olduğunu belirtmiştir.
- Katılımcıların % 34,3'ü okulda hijyen kurallarının kısmen yeterli; %18,2'si çok yetersiz; % 22,9'u yetersiz; % 19,8'i yeterli ve % 4,7'si çok yeterli olduğunu ifade etmiştir.
- Katılımcıların % 36,5'i okulda mesafe kuralına uymanın yeterli; % 10,6'sı çok yeterli; % 31,7'si kısmen yeterli; % 13,2'si yetersiz ve % 8,1'i çok yetersiz olduğunu ifade etmiştir.
- Katılımcıların % 55,6’sı okulların açılmasından tedirgin olmuşlardır.
- Salgında yüz yüze eğitim veren katılımcıların % 54,2’si okullarında Covid-19 vakası görüldüğünü ifade etmişlerdir.
- Vaka görüldüğünü ifade eden katılımcıların % 65,7'si vaka tespit edildikten sonra eğitim öğretime devam edildiğini; % 30'u vaka görülen sınıfın tatil edildiğini ve öğrencilerin karantinaya alındığını; % 3,2'si öğrencinin evde karantinaya alındığını; % 0,9'u öğretmenlerin karantinaya alındığını ve % 0,2'si ise bu konuda bilgilerinin olmadığını ifade etmişlerdir.
- Katılımcıların % 55'i okula kendi aracını kullanarak gitmektedir.
Salgın dönemi emeklilik ile ilgili sorunlar
- Emekliliği gelen katılımcıların % 61,7’si emekli olmayı istememektedir. Emekli olmak istemeyenlerin çoğunluğu ise emekli maaşı ile geçinemeyeceğini düşündüğü için emekli olmak istememektedir. Emekli olmak istemeyen katılımcıların % 62,3'ü seçilen ilk iki nedeninde ilk sıraya emekli maaşı ile geçinmenin mümkün olmadığını; % 48,7'si ilk sıraya 3600 ek göstergeyi, % 42,1'i çocukların eğitimini ve % 11,7'si ise hazır olmamayı koymuşlardır.
- Emekli olmak isteyenlerin çoğunluğu mesleğin kendilerini yıprattığı için emekli olmayı istemektedirler. Emekliliği gelen katılımcıların % 44,2'si seçilen ilk iki nedeninde ilk sıraya mesleğin kendilerini yıprattığını; % 33,8'i ilk sıraya mali ve özlük hakların mesleki doyumu sağlamadığını; % 21,1'i ilk sıraya Covid-19'u koymuşlardır. % 7,5'i çalışma ortamındaki huzursuzluğu, % 2,6'sı ise amir-meslektaş sorununu belirtmiştir.
Mesleki imajla ilgili sorunlar
- Öğretmenlerin % 62'si salgın döneminde kendilerini değersiz hissetmişlerdir.
- Katılımcıların % 69,8'i öğretmenliğin toplum tarafından saygın bir meslek olarak görülmediğini; % 27,2'si kısmen; % 2,9'u ise saygın olarak görüldüğünü düşünmektedirler.
- Katılımcıların % 59,3’ü MEB uygulamalarına göre öğretmenlik mesleğinin profesyonel bir meslek olarak algılanmadığını düşünmektedirler.
- Katılımcıların % 90,3'ü salgın döneminde öğretmenlik mesleğinin itibarını zedeleyen ilk üç neden içinde en çok "Öğretmenler çalışmadan ücret alıyor" algısını; % 46,5'i ilk üç neden içinde en çok liyakatsizliği; % 11,5''i sendikal ayrımcılığı ve % 3,8 ise diğer seçeneğini belirtmişlerdir.
- Katılımcıların % 70,3'ü öğretmenlik mesleğinin toplum tarafından saygın görülmemesinde ilk iki neden içinde en çok "Siyasilerin tutum ve davranışlarını", % 47,4'ü ilk iki neden içinde en çok "Toplumun tutum ve davranışlarını", % 44,3'ü "Merkezi eğitim yöneticililerinin tutum ve davranışlarını", % 20,9'u ise "Yerel yöneticilerin tutum ve davranışları" olduğunu belirtmiştir.
- Katılımcıların % 63,6'sı öğretmenlerin mesleki imajlarına katkıda bulunmak için MEB'in yapması gereken ilk iki husus içinde en çok Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun çıkarılması gerektiğini, % 49,5'i görevde yükselmenin hakkaniyet ve liyakate göre olması gerektiğini, % 47,2'si karar alma süreçlerinde öğretmen görüşlerinin alınması gerektiğini, % 32,1'i disiplin ve sınıf yönetmeliğinin değiştirilmesi gerektiğini, % 30'u öğretmenlere asli vazifeleri dışında görev verilmemesi gerektiğini, % 25,1'i öğretmenlik kariyer basamaklarının uygulanması gerektiğini ve % 19,4'ü okul şartlarının iyileştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Mesleki doyum ve tükenmişlikle ilgili sorunlar
- Katılımcıların % 41,7'si kendilerini okullarında kısmen değerli hissettiklerini; %26,2'si değersiz hissettiklerini; %32,1'i ise değerli hissettiklerini ifade etmişlerdir.
- Katılımcıların % 54'ü mesleklerinden kısmen memnundurlar.
- Katılımcıların % 43,2’si mesleklerini yaparken kısmen tükenmiş olduklarını, %31,2'si tükenmiş olduklarını ve % 25,6’sı tükenmişlik yaşamadıklarını ifade etmektedirler.
- Katılımcıların % 82'si öğretmenlerin de yıpranma payı ile emekli olmasını desteklemektedir.
- Katılımcıların % 82'si proje okullarına yönetici ve öğretmen atamalarının herhangi bir kritere bağlı olmamasını doğru bulmuyor.
- Katılımcıların % 87,8'i maaş karşılığı girilen derslerdeki ek ücretin branşlara göre farklılık göstermesini doğru bulmamaktadır.
- Katılımcıların %69,1'inin Bakan Ziya Selçuk'tan ilk üç beklentisi içinde en çok olanı 3600 ek göstergedir. Katılımcıların % 59,2'sinin ilk üç beklentisi içinde en çok olanı öğretmenlerin mali haklarının çözülmesidir. Katılımcıların % 50,1'inin mesleğin itibar kaybının önlenmesidir. Katılımcıların % 34,8'inin Öğretmenlik Meslek Kanunu'nun çıkarılmasıdır. Katılımcıların %26,4'ünün yönetici atamalarında liyakate önem verilmesidir. Diğerleri ise öğretmen yetiştirme sorunu, tayin özlük hakları sorunu, kadrolu-sözleşmeli ayrımı ve nicel eksikliklerdir.
En büyük temennimiz anket çalışmasında da açık şekilde ortaya konulan sorunların çözülmesi, beklentilerin karşılanmasıdır. Biz şuna inanıyoruz: Eğitimin taşıyıcı kolonu öğretmendir. Diğer tüm değişkenler öğretmenden sonra gelir. Öğretmeni huzurlu kılmadan, öğretmenlerimizin beklentilerini karşılamadan, öğretmen eksikliğini gidermeden eğitimde başarı elde etmek mümkün değildir.