Tepebaşı Belediyesi, ülke geneli ile birlikte kentimizde de çok sayıda kişinin geçim kaynağı durumuna gelen atık toplama işini yapanların, tek bir çatı altında toplanmasına öncülük ediyor.
Yapılanma ile sokak toplayıcılarının, GESİKOOP (Sınırlı Sorumlu Tepebaşı Geri Dönüştürülebilir Atık Toplayıcıları Sosyal İşletme Kooperatifi) çatısı altında bir araya gelmesi hedefleniyor. Yoğunlukla engelliler, uzun süreli işsizler, eski hükümlüler gibi dezavantajlı kişilerden oluşan sokak toplayıcıları, yeni oluşum sayesinde sosyal işletme kooperatifi kapsamına alınarak daha iyi şartlarda, üstelik kayıt altında çalışmış olacak. Kooperatif kapsamında dezavantajlı grupların bir araya gelmesi, iş birliği ve dayanışma yoluyla birlikte iş yapması ve atık toplayıcıları tarafından bu modelin başarıyla uygulanabileceği görüşü ile hayata geçirilen model, Türkiye’de bir ilk olma özelliği de taşıyor. Ayrıca herhangi bir statüsü olmayan, disiplin ve kayıt altına alınamamış sokak toplayıcıları, kooperatifleşerek başta ambalaj atık toplama sistemi olmak üzere belediyelerin sıfır atık yönetim sistemine de entegre edilmiş olacak. Böylelikle statü kazanan toplayıcılar, ağır ve zorlu çalışma koşullarından, koronavirüs, hepatit, kronik bronşit, astım, verem, genel iskelet yapısının bozulması gibi mesleki hastalıklardan da korunmuş olacak. Toplanan atıklar ise kayıt dışı olmaktan çıkarak, veri olarak sisteme dahil edilecek.
Sokak toplayıcıları statü istiyor
Geçimini sokaklarda atık toplayarak sağlayan kişiler de herhangi bir statüleri olmamasından, toplum tarafından dışlanmaktan ve ağır çalışma şartlarından dert yanıyor.
Sokak toplayıcıları kooperatifleşme ile birçok yarar sağlayacaklarını belirtirken, “Hiçbir yasa ya da yönetmelikte yer almıyoruz. Yaşadığımız çok sayıda sıkıntı var, koşullarımız ağır. Eğer çalışma koşulları iyileştirilirse, bize bir statü tanınırsa, işimizi hem daha sağlıklı yaparız hem de daha iyi çalışma şartlarına sahip oluruz. Bu sektöre çok daha fazla fayda sağlayabiliriz. Bizlerin topladığı atıkların bilgisi de herhangi bir şekilde sisteme kayıt edilmiyor. Üstelik toplumun gözündeki yerimiz de daha iyi bir noktaya gelebilir. Kimse bize derdimizi sormuyor, bizi umursamıyor. Mecburuz ve çalışıyoruz. Çalmıyoruz, çırpmıyoruz. Atık toplayıcıları, yaptıkları işin düşük geliri, sağlıksız ve sosyal güvenceden yoksun koşulları, çöple uğraşmanın toplumsal olarak pislikle ilişkilendirilmesi gibi nedenlerle toplumsal dışlanmışlığı en fazla yaşayan iş kollarından biri. Sosyal güvencesizlik, toplumsal dışlanma, eğitim, sağlık ve benzeri temel haklara ulaşamama, temsil edilmeme ya da yanlış temsil edilme gibi sorunlar var. Öncelikle statü kazanmak, en büyük beklentimiz” sözlerini kullanıyor.
GESİKOOP hakkında
Sosyal işletme kooperatifi olarak faaliyet gösterecek olan GESİKOOP (Sınırlı Sorumlu Tepebaşı Geri Dönüştürülebilir Atık Toplayıcıları Sosyal İşletme Kooperatifi), 163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre kuruldu ve değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir işletme kooperatifi. Kâr odağından öte sosyal amaçlarını gerçekleştirmek için çalışacak olan GESİKOOP, Türkiye’de sosyal kooperatifçilik anlamında sayılı kooperatifler arasında yer alıyor. Sokak toplayıcılarının GESİKOOP çatısı altında toplanması ile geri dönüşüm sisteminin işleyişi ise 3’lü protokol çerçevesinde sürdürülecek. Tepebaşı Belediyesi, GESİKOOP ve lisanslı toplama ayırma tesisi ve atık getirme merkezi, çalışma sisteminin üç sacayağı konumunda olacak.
Böylelikle sokak toplayıcıları, GESİKOOP’a ortak olarak Tepebaşı ilçe sınırları içerisinde yasal olarak ambalaj atığı toplayabilecek.