Katma Değer Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile; KDV’nin, işletmelerde finansman yükü oluşturmasının önüne geçmesi, işletmelerin vergiye uyumunu kolaylaştırması, işlem maliyetlerinin azaltılması, uygulama kolaylığı sağlaması, kayıtlı ekonomi için katkı sağlaması hedeflenmektedir.1985 yılından bu yana çok fazla değişikliğe uğramamış Katma Değer Vergisi Kanununda Reform sayılabilecek düzenlemeler yapılmaktadır. Normal koşullarda hesaplanan KDV, karlı işletmeler için ödenen katma değer vergisinden fazla olup, hesaplanan katma değer vergisinden ödenen KDV indirildikten sonra kalan pozitif fark, satıcının Hazine adına tahsil ettiği ve Hazineye ödemesi gereken borç şeklindedir. Bu nedenle katma değer vergisi sisteminde, alıcı, satıcı ve Hazine arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Bu ilişki çerçevesinde katma değer vergisine tabii her işlemde alıcı, satıcıya KDV dahil ödeme yapmakta, satıcı da tahsil ettiği katma değer vergisinden ödediği KDV’yi düştükten sonra kalan tutarı Hazineye ödemektedir.Yatırım, üretim ve ihracatın teşvik edilmesine yönelik gerçekleştirilen yapısal reformların devamı şeklind olan KDV Kanununda değişiklik yapan bu düzenlemeyle KDV’nin işletmeler üzerinde finansman yükü oluşturmayan bir yapıya dönüştürülmesi, Küçük işletmelerin uyum yükümlülüklerinin kolaylaştırılması, işlem maliyetlerinin azaltılması, uygulama kolaylığının sağlanması, kayıtlı ekonomiye geçişin özendirilmesi amaçlanmakta ve böylece ülkemizin ekonomik kalkınmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir.
TASARIDA YER ALAN ÖNEMLİ MADDELER
- KDV Tebliği ile düzenlenen arsa sahiplerinin müteahhitlere arsa teslimi ve müteahhitlerin arsa sahiplerine konut veya işyeri teslimleri teslimleri kanun kapsamına alınmaktadır. Yasada mevcut düzenlemede, kat karşılığı inşaat sözleşmesinde; Arsa sahibinin müteahhite arsa teslimi ve bunun karşılığında müteahhitten alınan konut veya işyerinin KDV’ye tabi olup olmadığı konusu belirsizdi. “Bu Kanunun uygulanmasında arsa karşılığı inşaat işlerinde; arsa sahibi tarafından konut veya işyerine karşılık müteahhide arsa payı teslimi, müteahhit tarafından arsa payına karşılık arsa sahibine konut veya işyeri teslimi yapılmış sayılır.” hüküm eklenerek belirsizlik bitirilmektedir.
- İktisadi işletmelerin KDV mükellefi olacağı, Grup şirketlerine grup katma değer vergisi mükellefiyeti tesis ettirme imkanı getirilmektedir. Bunun anlamı grup şirketleri tek bir KDV Beyannamesi vererek bir şirkette ödenecek KDV çıkarken diğer şirkette devir KDV olması halinde grubun KDV ödemesi ya da daha az KDV ödemesi sağlanmış olacaktır.
- Free Shop olarak adlandırılan havaalanı ya da sınır kapılarında bulunan, vergisiz ürünler satılan mağazalara ve bunların depolarına yurtiçinden yapılan teslimler de ihracat teslimleri KDV istisna hale getirilerek belirsizlik giderilmiştir.
KDV uygulamasında tam istisna kapsamında değerlendirilen söz konusu teslimleri gerçekleştiren işletmeler tarafından, bu teslimlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin indirim ve iadesine imkan sağlanmaktadır.
- Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetlerinin, tam istisna kapsamına alınması öngörülmektedir. Böylece söz konusu hizmetleri sunan işletmeler tarafından, bu hizmetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin indirim ve iadesine imkan sağlanmaktadır.
- Hayırseverler tarafından yaptırılarak genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi ibadethaneler, Diyanet İşleri Başkanlığı denetimine tabi yaygın din eğitimi verilen tesisler, Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşa edilmesine ilişkin hayırseverlerce satın alınan mal ve hizmetler katma değer vergisinden istisna tutulmaktadır. Böylece söz konusu mal ve hizmetleri sunan işletmeler tarafından, bu mal ve hizmetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin indirim ve iadesine imkan sağlanmaktadır.
- İşletmelere münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makina ve teçhizat teslimleri tam istisna kapsamına alınarak işletmelerin Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine yeni bir teşvik unsuru sunulması öngörülmüştür. Böylece 4691, 5746 ve 6550 sayılı Kanunlar kapsamında Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunan işletmelere söz konusu teslimleri gerçekleştiren işletmeler tarafından, bu teslimlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin indirim ve iadesine imkan sağlanmaktadır.
- Adi ortaklıkların sermaye şirketine dönüşmesi işlemleri KDV’den istisna edilmektedir.
- Düzenleme ile mükellef olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında alımlar dahil) alınarak, vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın satılan, ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutar KDV matrahı olacaktır.
- Devrolan KDV on iki ay süreyle indirim yoluyla giderilememesi halinde izleyen altı ay içinde talep edilmek şartıyla iade edilecektir. Bu da tamamen yeni bir uygulama olup, firmaların üzerindeki KDV finansman yükünü azaltmaya yönelik bir düzenlemedir. Ayrıca teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminden sonra katma değer vergisinin iade hesabına dahil edilmesine imkan sağlanmaktadır. Bu değişiklik ile örneğin 2018 yılında indirim konusu yapılması gereken KDV 2018 yılında indirilmemiş ise 2019 yılında da indirim konusu yapılabilecektir.
- Grup firması olarak mükellefiyet tesis ettirenler verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olacaklardır.
- Teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunanların bu bölgelerde ürettikleri oyun yazılımları da istisna kapsamına dahil edilmektedir.
- KDV iade incelemeleri üç ay içinde bitirilecek, ancak bu süre yeterli olmaz ise iki ay ek süre verilebilecektir.