Eskişehir’de 23 mahallede 20 bin bina incelenecek

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı Belediyesi ve Tepebaşı Belediyesi iş birliğiyle 2021’den bu yana çalışmaları devam eden Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’nin en önemli verilerinden, yapı stokunun tespiti ve afet risklerine karşı değerlendirilmesi çalışması için TMMOB’a bağlı İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şubesi ile hizmet protokolü imzalandı.

İnşaat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Orkun Kılıç, bir yıldır görüşmeleri süren protokol ile Eskişehir’in yapı stoku envanterinin ortaya çıkarılacağını söyledi.  Üç belediye ve Oda arasında imzalanan protokol sonrası konuya ilişkin vatandaşlardan çok yoğun soru geldiğini belirten Kılıç, “Şehir merkezinde mahallelerde hızlı yöntemle bir çalışma yapacağız. Bu çalışmanın sonucunda bizim önümüzde şöyle bir harita oluşacak: Bu yapılan çalışmadaki binalar kendi içerisinde diğerlerine göre ne kadar daha risklidir, riskli binalar bir alanda mı toplanmıştır veya bu en çok riskli binaların toplandığı alanlar neresidir gibi bir sonuçlar elde edilecek. Buna istinaden de bir kentsel dönüşüm strateji planı belediyelerimiz tarafından hazırlanıp kentsel dönüşüm çalışmalarına başlanacak. Bu çalışmanın amacı budur” ifadelerini kullandı.

20 BİN BİNA İNCELENECEK

İnceleme yapılacak mahaller hakkında bilgi veren Kılıç, “Bu mahaleler Odunpazarı ilçesinde Arifiye, Akçağlan, Deliklitaş, Erenköy, Huzur, İstiklal, Kırmızıtoprak, Kurtuluş Mahalleleri. Tepebaşı ilçesinde ise Cumhuriye, Ertuğrulgazi, Hacı Ali Bey, Hayriye, Hoşnudiye, İshaniye, Mamure, Mustafa Kemal Paşa, Ömerağa, Sazova, Şarhöyük, Şeker, Uluönder, Yeni ve Zafer Mahalleri. Bu alanlar neye göre seçildi onu da söyleyelim. Bu alanlar Eskişehir’in en riskli mahalleleri mi gibi bir soru akla geliyor. Öyle bir şey söylemek mümkün değil. Bizim şehir merkezinde eski yapıların olduğu ayrıca bizim şehrimizde hazırlanmış imara esas jeolojik, jeoteknik etüt raporlarında önlemli alanlar olarak zemin açısından belirtilen bu alanlar içerisinde işte daha eski yapıların bulunduğu bildiğimiz mahallelerde bir önceliklendirme yapılmak istendi  çalışmanın önceliklendirilmesi için ve bu mahaleler yaklaşık 20 bin binayı kapsayan bir alan tespit edildi. Bu çalışmanın birinci etabı. Birinci etap tamamlandıktan sonra toplamda dört etapta Tepebaşı ve Odunpazarı ilçesindeki tüm binalarda bu çalışmayı yaparken hem İRAP için hem Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi’ne altlık olması için bu çalışmayı belediyelerimizle birlikte tamamlamayı hedefliyoruz” dedi.

BİNALARIN HARİTASI OLUŞTURULACAK

Yapılacak çalışmanın sürecine ilişkin de konuşan Kılıç, “Biz önümüzdeki dönemde hocalarımızdan oluşan bilim kurulumuzla çevre şehirciliğin yayınladığı bu konudaki yönetmeliklerle bir eğitim başlatacağız. Bu eğitimin sonucunda bir sınav gerçekleştirilecek. Sınavdan başarılı olan meslektaşlarımız sahada binaları hızlı yöntemle incelemek için görevlendirilecek. Sahaya inen meslektaşlarımız bu binaları hızlı yöntem dediğimiz metotla inceleyecekler. Bunun sonucunda da yapılan incelemeleri alıp bilim kurulumuz ve diğer komisyonlarımız buradaki yapı stokunun bir puanlamasını gerçekleştirecek bina bazında. Bina bazında gerçekleştirilecek puanlamaların sonucunda da bu binaların kendi arasında ne kadar riskli olduğunu gösteren bir harita çıkacak ortaya. Belediyelerimiz de buna göre bir kentsek dönüşüm planlaması yapacak. Aynı şekilde AFAD ile yürütülen İRAP için de bir çalışma yapılmış olacak” diye konuştu.

ÖNCELİKLENDİRME AÇISINDAN ÖNEMLİ

Kılıç, “Bu çalışmanın sonucunda hiç kimse şunu söyleyemez: Sizin binanız çok riskli yıkılması lazım veya sizin binanız kesinlikle riskli değil hiçbir şey olmaz diyemez. Çünkü bu kaba yöntem. İşin doğası gereği böyle. Böyle de olması gerekiyor. Bizim veya hiç kimsenin bütün binalarda çok detaylı analiz yapma şansı zaten yok. Ama önceliklendirdikten sonra riskli gördüğümüz alanlarda bu detaylı çalışmaları da tabi yapabiliriz” dedi.

VATANDAŞ BİNASI İÇİN PERFORMANS ANALİZİ İSTEYEBİLİR

Vatandaşlardan konuya ilişkin en çok gelen sorunun riskli binaların yıkılıp yıkılmayacağına ilişkin olduğunu söyleyen Kılıç, “Burada tabi hemşerilerimizin en çok sorduğu soru şu: Ben binamı performans analizi yaptım bunun sonucunda hasarlı çıktı benim binamı yıkarlar mı resmi olarak? Şimdi Çevre Şehircilik Bakanlığı’nın riskli yapı tespitinde yetkili lisanlı firmaları var. Bu firmaların görevi siz binanızı kentsel dönüşüme sokmak istiyorsanız o kanunda yararlanmak istiyorsanız bu firmalara başvuruyorsunuz. Bu firma sizin binanızı inceliyor, burada aslında firmanın amacı şu: Eğer sizin binanız gerçekten depreme karşı bir dayanımı yoksa riskliyse diyor ki firma evet sizin depreme karşı dayanımınız yok. Sizin binanız bu kanun kapsamında desteklerden yararlanarak yıkılıp yeniden yapılabilir diyor ve bunu sisteme giriyor. Dolayısıyla artık o saatten sonra sizin bunu yıkmanız gerekiyor. Ama mesela siz binanızı yenilemek istiyorsunuzdur, bu firmaya başvurursunuz deprem açısından bir risk teşkil etmiyordur o zaman da çıkan sonuç şu olur: siz binanızı yıkıp yeniden yapabilirsiniz ama deprem açısında risk teşkile etmediği için bu kanun kapsamında desteklerden yararlanamazsınız” diye konuştu.

BÜYÜK YIKIMLAR ÖNGÖRÜYORUZ

Eskişehir’in merkezinin alüvyon yani kötü zemin olduğunu ifade eden Kılıç konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “En tehlikeli binalar hem üst yapının hem zeminin kötü olduğu binalardır. Eskişehir için bu şekil bir göz gezdirdiğimiz zaman Eskişehir'in merkezi alüvyon yani kötü zemin. Üst yapılarda 1999 öncesi yapılar daha riskli ve aynı zamanda yüksek katlı, altında dükkân olan yapılar bizim için en yüksek riskli yapılar. Şehir merkezimizde özellikle ana caddemizde bulunan; Yunus Emre, Sivrihisar, Doktorlar, Kızılcıklı, Sakarya, İki Eylül, Atatürk Caddelerinde bulanan binalar, biz yapı stokunu denetleyemeden Eskişehir'de beklenen büyük deprem olursa bu caddelerde büyük yıkımlar öngörüyoruz maalesef. Bu yıkımlar olduğu takdirde de Eskişehir'de çok büyük sorunlar yaşaması hatta bu caddelere yardım ekiplerinin girememesi bile maalesef olasılık dahilinde olan durumlar. Bizim bugünden sonra yapacağımız bu binaları dönüştürmeye yönelik her bir çalışma çok önemli. Biz buradan bir kez daha çağrı yapmış olalım; Eskişehir'de şu an tüm siyasilerin, tüm belediye başkanlarının ve bu konu ile alakalı tüm paydaşların bir masa etrafında toplanıp önümüzdeki dönemde 'biz riskli yapı stokumuzu nasıl yenileriz? olacak olan depreme nasıl en az yıkımla gireriz?' diye oturup konuşması, planlaması ve çok hızlı bir şekilde de eyleme geçmesi gerekiyor."