ADAM OLMAK (!)

Çevrende herkes şaşırsa, bunu da senden bilse,
Sen aklı başında kalabilirsen eğer,
 
Herkes senden kuşku duyarken,
Hem kuşkuya yer bırakır, hem kendine güvenebilirsen eğer,
 
Bekleyebilirsen usanmadan, yalanla karşılık vermezsen yalana,
Kendini evliya sanmadan, kin tutmayabilirsen kin tutana,
 
Düşlere kapılmadan düş kurabilir, yolunu saptırmadan düşünebilirsen eğer,
Ne kazandım diye sevinir, ne yıkıldım diye yerinir,
ikisine de vermeyebilirsen değer,
 
Söylediğin gerçeği eğip büken düzenbaz,
Kandırabilir diye safları dert edinmezsen,
 
Ömür verdiğin işler bozulsa da yılmaz, koyulabilirsen işe yeniden,
Döküp ortaya varını yoğunu, bir yazı-turada yitirsen bile,
Yitirdiklerini dolamaksızın dile, baştan tutabilirsen yolunu,
 
Yüreğine, sinirine dayan diyecek direncinden başka şeyin kalmasa da,
Herkesin bırakıp gittiği noktada, sen dayanabilirsen tek,
 
Herkesle düşüp kalkar, erdemli kalabilirsen,
Unutmayabilirsen halkı, krallarla gezerken,
 
Dost da, düşman da incitemezse seni,
Ne küçümser, ne de büyütürsen çevreni,
Her saatin, her dakikasına, emeğini katarsan hakçasına,
 
Her şeyiyle dünya önüne serilir.
Üstelik oğlum adam oldun demektir.
 
Yukarıda ki dizeler, çevirisini saygın siyaset adamı merhum Bülent Ecevit’in yaptığı Rudyard Kıplıng’e ait.
 
Yaşadığımız ilişkiler ve olaylar karşısında, gündelik hayatımızın içinde çok sıkça kullandığımız ve beynimizde, kalbimizde sürekli sorguladığımız bir deyim…
Peki, nedir şu adam olmak?
*****
“Vicdanlı ve dürüst olmak, hesaplı olmaktan iyidir. Hesap insanı makam sahibi yaparda, vicdan daha önemli bir işe yarar. İnsanı insan yapar.” diyen Alman filozof Nietzsche’ye göre adam olmak; hesapsız, kitapsız, vicdan sahibi ve dürüst olmaktır.
*****
“ Şeytan uyuyakaldı bir gün. Rüzgâr sert esti. Şeytandan dünyaya üç tüy düştü. Biri paraya, bir mevkiye, öteki de ihtirasa. O günden sonra Şeytan hiçbir iş yapmadı.” diyen Dostoyevski’ye göre de adam olmak; paraya pula, şana şöhrete, mevkiye ve ihtirasa kapılmadan, olduğun gibi görünmek ya da göründüğün gibi olmaktır.
 
 
 
*****
 “Hayata tepeden bakarsan, insanların sadece tepesini görürsün. Hayata daima insanlarla, aynı mesafeden bak; o zaman insanların hem yüzünü, hem de kalbini görürsün. Mühim olan yükseklere çıkıp, hayata tepeden bakmak değildir; Mühim olan ne kadar yükselsen de, her şeye eşit mesafeden bakabilmektir. Hayatta her şey olabilirsin, fakat mühim olan hayatın içinde insan olabilmektir” diyen Şems-i Tebrizi’ye göre ise adam olmak; hayatın içinde insan olmaktır. Her şeye eşit mesafeden yaklaşmak, insanların yüzlerini ve kalplerini görmektir.
 
Yani adam olmak;
 
Erdemli, akıllı, adil ve cesur olmaktır. İlkeli, omurgalı bir yaşam sürmektir.
Yılmamak, vazgeçmemek, asla umudunu yitirmemektir.
Kimseye göbeğinden bağlı olmadan, özgürce yaşamaktır.
Doğallıktır. İşine geldiği gibi davranmamak, özü sözü bir olmaktır.
Gerektiğinde yolda yalnız yürüyebilmektir.
 
Vesselam utanmasını bilmektir adam olmak.
 
Çünkü adam olmak, aslında insan olmaktır…
 
Adam olmayı seçip, bu uğurda bedel ödeyenlere selam olsun...